از تیرآهن هاش، به‌عنوان یکی از مهمترین مصالح در ساخت‌و‌ساز‌های عمرانی استفاده می‌شود. این نوع مقطع فولادی در قسمت‌های فلزی ساختمان‌سازی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند؛ چرا که تیرآهن هاش، اسکلت اصلی ساختمان را تشکیل می‌دهد. تیرآهن هاش بر حسب ضخامت به دو دسته تقسیم می‌شود و طبق استانداردهای مختلف نامگذاری می‌شود.

به عبارتی دیگر، این نوع تیرآهن، از دو «بال پهن» و یک «جان» تشکیل شده است که جان تیرآهن برای مقاومت در برابر نیروی‌های برشی و بال‌ها برای استقامت این محصول، طراحی شده‌اند. در این نوع تیرآهن، زمانی که جان به صورت افقی قرار بگیرد، شکل ظاهری آن به صورت حرف H انگلیسی دیده می‌شود، به همین دلیل به آن هاش گفته می‌شود.

انواع تیرآهن هاش

در ادامه در مورد انواع تیرآهن بال پهن توضیح خواهیم داد:

• تیرآهن هاش سبک (HEA~IPBL): علامت L نشان دهنده‌ی سبک‌وزن بودن تیرآهن است. این نوع تیرآهن از سایز ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلی‌متر، ارتفاع مقطع ۹۶ الی ۹۹۰ میلی‌متر و طول بال ۱۰۰ الی ۳۰۰ میلی‌متر تولید می‌شود.
• تیرآهن هاش سنگین (HEB~IPB): این نوع تیرآهن، طبق استاندارد فولاد کشور آلمان تولید می‌شود. تیرآهن هاش سنگین، با ارتفاع مقطع ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلی‌متر و طول بال ۱۰۰ الی ۳۰۰ میلی‌متر تولید می‌شود.
• تیرآهن هاش فوق سنگین (HEM~IPBV): علامت V در این تیرآهن، به معنای وزن سنگین‌ تیرآهن هاش است. این نوع تیرآهن، طبق استاندارد فولاد کشور آلمان در سایزهای ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلی‌متر، ارتفاع مقطع ۱۲۰ الی ۱۰۰۸ میلی‌متر و طول بال ۱۰۶ الی ۳۰۲ میلی‌متر تولید می‌شود.

مزایا و معایب استفاده از تیرآهن هاش

استفاده از این مقطع فولادی، مزایا و معایبی دارد. این نوع تیرآهن به دو دسته تیرآهن بال پهن سنگین و تیرآهن بال پهن فوق سنگین تقسیم می‌شود. در ابتدا بهتر است مزایای استفاده از تیرآهن هاش را باهم بررسی کنیم و در نهایت به معایب آن بپردازیم. مزایای استفاده از این محصول عبارتند از:

• به دلیل بزرگتر بودن سطح مقطع و برابر‌ی پهنای بال با ارتفاع تیر، می‌توان از آن به عنوان ستون یا تکیه‌گاه استفاده کرد.
• تیرآهن هاش در برابر حرکات و رانش زمین و همچنین نیروهای برشی و خمشی مقاوم است.
• سرعت نصب این نوع تیرآهن بالاست، در نتیجه پروژه‌ی ساختمانی یا صنعتی در کوتاه‌ترین زمان ممکن، پیش خواهد رفت.
• با استفاده از تیرآهن هاش، ضریب خطا و میزان مصرف آهن کاهش پیدا می‌کند و در هزینه‌های عملیاتی نیز صرفه‌جویی خواهد شد.
• این نوع تیرآهن در کشتی‌سازی، سد‌سازی، پل‌سازی و همچنین استفاده در پالایشگاه‌ها کاربردهای فراوانی دارد.

معایب استفاده از تیرآهن هاش

• تیرآهن هاش در دماهای بالا، از مقاومت کمتری برخوردار است.
• به این دلیل که تیرآهن هاش، مقاومت کمتری در برابر خوردگی دارد، بنا بر این برای حفاظت از سازه‌، باید هزینه‌ی اضافی در نظر گرفته شود.
• جوش تیرآهن هاش در سازه‌های فولادی، هزینه‌های نسبتاً بالایی دارد.

مهمترین کاربردهای تیرآهن هاش

همان طور که گفته شد، تیرآهن هاش، دارای کاربردهای گوناگونی در صنعت و ساختمان‌سازی می‌باشد و با توجه به کاربردهای ویژه در این صنعت به بررسی کامل آن می‌پردازیم.

 از مهمترین کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساختمان‌های ضد زلزله: این نوع تیرآهن به دلیل سطح مقطع پهن، تنش کمتری را انتقال می‌دهد و همین موضوع باعث عدم انتقال نیروهای واردشده به سازه می‌شود؛ بنا بر این، استفاده از آن در ساختمان‌های ضد زلزله، اهمیت زیادی دارد.
• برج‌سازی: تیرآهن هاش به دلیل اندازه‎های طویل (100متری) می‌تواند در برج‌سازی مورد استفاده قرار بگیرد.
• پالایشگاه: تیرآهن هاش در پالایشگاه‌ها به صورت بست تیرآهنی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• خرپا: هر جایی  که بخواهند ستون‌ها را از سازه‌ها حذف کنند، از خرپا به جای ستون استفاده می‌شود.
• پل‌ها: تیرهای فولادی و بتنی، سازه‌ی اصلی پل‌ها را تشکیل می‌دهد. برای ساخت پل‌هایی با مقاومت بالا از تیرآهن‌های مستحکم و بلند که همان تیرآهن هاش سنگین است استفاده می‌شود. استفاده از این نوع تیرآهن، باعث استحکام و بقای عمر بیشتر پل می‌شود.