آرماتورها در واقع میلگردهای هستند که تغییر شکل یافته و به صورت شبکه ای به هم متصل شده اند. آرماتورها در بتن مسلح و سازه های ساختمانی استفاده می شوند.

استفاده از آرماتورها در بتن که به آن آرماتور بندی می گویند، به منظور تقویت نیروی کششی بتن و در نتیجه مقاومت کلی سازه صورت می گیرید. برای بهبود کیفیت اتصال میلگرد با بتن، معمولا از میلگردهای آجدار برای آرماتوربندی استفاده می کنند.

آرماتور چیست؟

معمولا لغات میلگرد و آرماتور به جای یکدیگر استفاده می شوند، اما آرماتور (reinforcement rebar) و میلگرد (rebar) با یکدیگر تفاوت دارند. فرق آرماتور و میلگرد بسیار ساده است. آرماتورها در واقع میلگردهای تغییر شکل یافته ای هستند که آماده قرارگیری در بتن می باشند. به عبارتی دیگر، زمانی که میلگرد تغییر شکل داده شود (مانند خمکاری، برشکاری یا جوش دادن میلگرد) و آماده بتن ریزی باشد، به آن آرماتور می گویند.

آرماتور بندی چیست؟

 زمانی که آرماتورها را در کنار یکدیگر قرار داده و اتصال بین آن ‌ها از طریق بست فلزی یا جوشکاری صورت گیرد، به این کار، آرماتور بندی می گویند. در واقع در آرماتوربندی ساختمان، میلگردها به اشکال مختلف خم یا برش می خورند و به هم جوش داده یا با سیم متصل می شوند؛ در نهایت یک سازه اسکلت مانند تولید می شود که به وسیله آرماتورها ساخته شده است. در انتها بر روی آرماتورها بتن ریخته شده و به این شکل ساختمانِ در دست احداث، چندین برابر مقاوم تر و مستحکم تر از بتن ریزی بدون آرماتور خواهد بود.

انواع آرماتور

به طور کلی تمام آرماتورهایی که در سازه های بتن آرمه استفاده می شوند را می توان به دو دسته آرماتور طولی و آرماتور عرضی تقسیم کرد.

آرماتور طولی یا آرماتور اصلی

 هر میلگردی که در راستای طول عضو (تیر یا ستون) استفاده شود آرماتور طولی یا اصلی نامیده می شود. آرماتورهای طولی جهت تحمل خمش در تیر به کار برده می‌ شوند. جهت اجرای آرماتورهای طولی معمولا از میلگرد A3 با قطر ۱۰ الی ۵۰ میلی متر استفاده می ‌شود.

آرماتور عرضی یا آرماتور فرعی

به هر میلگردی که در راستای عرض عضو و عمود بر میلگرد طولی استفاده شود آرماتور عرضی می گویند و جهت تحمل برش و پیچش و جلوگیری از گسترش ترک در تیر به کار برده می‌ شود. برای آرماتور عرضی معمولا از میلگردهایی با قطر ۶ تا ۱۲ میلی ‌متر استفاده می کنند.

دو روش کلی استفاده از آرماتورها

همانطور که گفتیم انواع آرماتور بندی یا به وسیله میلگردها و یا به وسیله آرماتورهای تقویتی اجرا می شود. در زیر مزایای هر دو نوع آرماتوربندی را بررسی می کنیم:

میلگرد: میلگرد را می توان همان آرماتور اولیه یا آرماتوری که به فرم خاصی در نیامده و هنوز از آن استفاده نشده است نامید. میلگرد یا آرماتور اولیه برای ایجاد مقاومت در برابر بارهای سازه استفاده می شود.

آرماتور تقویتی: آرماتورهای تقویتی انواع میلگردهای تقویتی هستند که در فرآیند آرماتوربندی استفاده شده و باعث ایجاد مقاومت بتن در برابر ترک خوردگی و تنش های ناشی از تغییرات دمایی می شوند. علاوه بر این، استفاده از آرماتور تقویتی با محکم نگه داشتن میلگردهای اصلی در جای خود باعث افزایش مقاومت میلگردها می شوند و همچنین به دلیل توزیع بارهای وارد بر سازه منجر مقاومت سازه را افزایش می دهند.

رابیتس به ورق های فولادی مشبکی گفته می شود که از ورق‌ های گالوانیزه گرم مختلفی تولید شده است. علاوه بر این، با بهره گیری از مفتول‌ های گالوانیزه رابیتس بندی به شکل یک لایه به شبکه فرعی اتصال پیدا می کند. به طور کلی رابیتس توسط کشش عرضی و پرس ورق های فولادی تهیه شده و سپس وارد مرحله برش می گردد. استفاده از رابیتس به طور معمول برای ساخت سقف‌ های کاذب، گچ کاری و گچ بری ها، پوشش دادن تیرآهن و آرماتور، پوشش دادن بتن سیمانی، ترمیم و بازسازی ترک‌ های ساختمانی و کارهای ترمیمی دیگر، دکوراسیون و ... می‌ باشد. استفاده کردن از این محصول جهت اتصال کامل سطح دیوارها و به وجود آمدن یک زمینه مطلوب برای نصب نمودن اجزای تأسیسات برقی و مکانیکی و نهایتا انجام انواع رنگ کاری‌ های سیمانی و گچی، گاها پیشنهاد و اجرا می‌ شود. رابیتس سبب متصل شدن دیوارها شده و از هرگونه ترک ‌خوردگی و جدا شدن آن در کار جلوگیری می کند.

تولید این محصول در ابعاد 240*60 سانتی‌ متر انجام شده و سپس عرضه می‌ شود. این محصول مساحتی بالغ بر 1/44 متر را در بر می گیرد که با توجه به تلورانس این میزان معمولاً 1/4 متر را در پوشش می دهد و با تقسیم متراژ کار بر عدد یاد شده، تعداد رابیتس مورد نیاز به دست می آید.

انواع دسته بندی رابیتس

راویز ساختمانی انواع مختلفی دارد و هریک از آن ها براساس نیاز مشخصی مورداستفاده قرار می گیرند. به طور کلی این محصول به دو صورت زیر دسته ‌بندی می‌ شود:

• دسته بندی بر حسب ستون: یک برگ رابیتس معمولا از تعداد مشخص شده ای ردیف تشکیل می‌ شود و بر همین اساس هم آن را نام گذاری کرده اند.
•  بر حسب وزن: با توجه به ضخامت ورق مورداستفاده برای تولید رابیتس، وزن محصول مشخص می گردد.

وزن رابیتس ۹ ستونه سبک معادل 660 گرم، وزن ۹ ستونه نیمه سنگین معادل 790 گرم، و وزن ۹ ستونه سنگین وزن هم معادل ۸۷۰ گرم، می باشد. علاوه بر این رابیتس های ١١ و ١٣ ستونه سبک، نیمه سنگین و سنگین نیز هر کدام وزن خاصی دارند. البته در حال حاضر در کشور‌های توسعه‌ یافته تعداد این ستون ‌ها به 17 عدد هم می‌ رسد اما در کشور ایران فعلا تا 13 ستون مورد مصرف قرار می‌ گیرد. معمولا رابیتس‌ های دارای 13 ستون وزن بیشتری نسبت به سایر رابیتس ها داشته و کیفیت بالاتری نیز دارند. همچنین از ملات کم تری برای اجرای آن ها استفاده می شود. تنها نکته ای که به نظر می رسد قیمتشان است که نسبت به رابیتس های 9 و 11 ستون بیش تر می باشد. رابیتس های 13 ستونه غالبا برای اجرای نمای ساختمان به دلیل تحمل وزن سنگ نما مورداستفاده قرار می گیرند. با این حال وزن رابیتس در سقف های کاذب اهمیت زیادی ندارد.

کاربرد رابیتس در ساحتمان

رابیتس یا راویز امروزه کاربرد زیادی را در ساختمان سازی به خود اختصاص داده به طوری که ساخت سازه بدون این محصول تقریبا امکان پذیر نمی باشد. با این حال امروزه کناف ها جایگزین خوبی برای این محصول معرفی شده اند. برای مطالعه در خصوص تفاوت رابیتس و کناف می توانید به مقاله مربوطه در سایت مرکزآهن مراجعه نمایید. از جمله کاربردهای این محصول مهم می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• کاربرد رابیتس در بتن ریزی
• پوشش دادن کانال های سیستم سرمایشی
• اجرای دکوراسیون
• سقف کاذب
• پوشش دادن تیرآهن ها و آرماتورها
• ایجاد نوارهای مخفی نور